มนุษย์เป็นสัตว์ที่กินทั้งพืชและเนื้อ แต่ในทางธรรมชาติบำบัดแล้วต่างเห็นพ้องกันว่าความจริงแล้วมนุษย์ไม่เหมาะที่จะกินเนื้อสัตว์ และเนื้อสัตว์เป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้มนุษย์เกิดโรคต่าง ๆ เป็นจำนวนมาก ซึ่งเราสามารถหาโปรตีนได้จากถั่วและธัญพืชหลายชนิด ธัญพืชมีโปรตีน 8-12% ถั่วเหลืองมีโปรตีน 40% หรือ 2 เท่าของโปรตีนในเนื้อสัตว์ แม้แต่เนื้อสันในที่เชื่อกันว่าดีที่สุด ก็มีโปรตีนที่นำมาใช้ได้เพียง 20% เท่านั้น 

ในขณะที่ถั่วและเมล็ดพืชต่าง ๆ มีโปรตีน 30% นักกีฬาที่มีชื่อเสียงในระดับโลกกินอาหารจากพืชเป็นหลักที่มีไขมันต่ำแต่กลับทำให้ร่างการแข็งแกร่งมากขึ้น นักกีฬาที่กินอาหารมังสวิรัติและสามารถทำสถิติโลก เช่น เมอร์เร่ย์ โรส นักกีฬาว่ายน้ำผู้ที่เคยได้รับ 4 เหรียญทองและทำลายสถิติโลกในกีฬาโอลิมปิค เอ. แอนเดอร์สัน นักยกน้ำหนักที่ทำลายสถิติโลกหลายครั้ง หรือแม้แต่ จอห์นนี่ ไวส์ มูลเลอร์ ผู้ทำลายสถิติว่ายน้ำของโลกถึง 56 ครั้ง

สัตว์ที่ตกใจกลัวสุดขีดเพราะการถูกฆ่าจะมีสารพิษในร่างกายเกิดขึ้นโดยทันที เช่น การหลั่งฮอร์โมนอะดรีนาลีน และกรดยูริค ซึ่งขับออกมาด้วยความหวาดกลัวหรือได้รับความเจ็บปวดอย่างรุนแรง ซึ่งภาวะความเป็นพิษเหล่านี้จะกระจายไปทั่วร่างของสัตว์ และตกค้างอยู่ตามเส้นเลือดและเนื้อเยื่อ และเมื่อย่อยสลายแล้วจะมีความเป็นกรดสูงในร่างกายมนุษย์

หรือการใช้ฮอร์โมนหรือยาปฏิชีวนะเพื่อเร่งให้สัตว์มีร่างกายเจริญเติบโตได้เร็ว การใช้ฟอร์มารีนเพื่อกันเน่าเสีย การใช้สารเร่งเนื้อแดงเพื่อหลอกให้เชื่อว่าเนื้อมีความสดใหม่ แต่ประเด็นนี้แม้ในพืช ผัก และผลไม้ของไทยก็เต็มไปด้วยสารพิษจากยาฆ่าแมลงเป็นจำนวนมากเช่นกัน

มังสวิรัติ เริ่มขึ้นตั้งแต่เมื่อไหร่

แม้จะยังไม่มีหลักฐานที่พิสูจน์ได้ว่าวิถีมังสวิรัติเริ่มมาตั้งแต่ตอนไหน แต่ว่ากันว่าเริ่มมาตั้งแต่โบราณกาล เพราะก่อนที่คนเราจะรู้จักทำอาวุธเพื่อล่าสัตว์ก็ต้องกินผักกินหญ้ามาก่อน แต่มีการค้นพบว่าการกินมังสวิรัติเพื่อสุขภาพเริ่มต้น
ในยุคอินเดียและกรีกโบราณ โดยใช้คติว่ามังสวิรัติเป็นการละเว้นจากการเบียดเบียนสัตว์ ในอินเดียจะเรียกว่าอหิงสา โดยมีลัทธิและศาสนาเป็นแกนสำคัญในการเผยแพร่ความเชื่อนี้ 

ในสมัยกรีกโบราณ ยุคของปีธาโกรัส มีการบันทึกว่าชาวกรีกโบราณไม่กินเนื้อสัตว์ เนื่องจากมีความเชื่อว่าหลังจากการตายแล้ววิญญาณของมนุษย์สามารถไปเกิดในสัตว์ได้ และวิญญาณสัตว์ก็อาจจะไปเกิดในมนุษย์ได้ด้วย

สมัยก่อนพุทธกาล อาหารมังสวิรัติได้เริ่มต้นในประเทศอินเดีย เนื่องมาจาก คำสอนธรรมะที่เผยแพร่ในศาสนาต่างๆ ผู้ที่นับถือศาสนาฮินดู นิกายเจน พุทธศาสนา และศาสนาอื่นที่มาจากอินเดียนั้นได้ปฏิบัติตนเป็นมังสวิรัติอย่างต่อเนื่อง มาจนถึงปัจจุบัน ทำให้อินเดียมีคนกินมังสวิรัติมากที่สุดในโลก

แต่ในปัจจุบันผู้นับถือมังสวิรัติอาจจะไม่จำเป็นต้องอิงกับศาสนาอีกต่อไปแล้ว บางคนอาจจะแค่อยากเปลี่ยนมากินผักเพราะเหตุผลทางสุขภาพ หรืออาจจะเพราะไม่อยากสนับสนุนการเลี้ยงสัตว์เพื่อฆ่ามาเป็นอาหารและทำลายสิ่งแวดล้อมอีกด้วย

คนกินมังสวิรัติแบ่งได้หลายประเภท ตามความสะดวกดังนี้

มังสวิรัตินมและไข่ งดเนื้อสัตว์ แต่ยังทานผลิตภัณฑ์จากนมและไข่ได้ ถือเป็นกลุ่มมังสวิรัติที่ใหญ่ที่สุด, มังสวิรัตินม รับประทานนม แต่งดไข่, มังสวิรัติไข่รับประทานไข่ แต่ไม่ดื่มนม, มังสวิรัติบริสุทธิ์ หรือที่เรารู้จักในชื่อกลุ่ม Vegan เป็นกลุ่มมังสวิรัติที่ไม่รับประทานผลิตภัณฑ์ทุกชนิดที่ได้จากสัตว์, มังสวิรัติปลา เป็นกลุ่มมังสวิรัติที่บริโภคปลาและอาหารทะเล และ กลุ่มกึ่งมังสวิรัติงดการรับประทานเนื้อสัตว์ใหญ่ เช่น เนื้อวัว เนื้อหมู รับประทานเนื้อปลา ไก่ ผลิตภัณฑ์จากนม และไข่ต่าง ๆ

นอกจากนี้ก็ยังมีกลุ่มที่กินเจ ที่เป็นการงดเว้นซึ่งการทานเนื้อสัตว์เช่นกัน แต่อาจจะมีข้อแตกต่างตรงที่คนที่ทานเจจะเว้นผักฉุน 5 ประเภท งดอาหารรสจัด และมีการรักษาศีลตามช่วงเวลาที่กำหนด

Vegan 

มังสวิรัติแบบวีแกน จะเคร่งครัดกว่าแบบเวจจี้ คือจะเน้นผัก และไม่ทานเนื้อสัตว์ทุกประเภทและผลิตภัณฑ์ที่ทำมาจากสัตว์ทุกชนิด อย่างการงดบริโภคนม เนย ชีส ไข่ โยเกิร์ต น้ำผึ้ง ยีสต์ และเจลาติน บางคนอาจเคร่งครัดชนิดที่ว่าไม่สวมใส่เสื้อผ้า รองเท้า กระเป๋า และใช้เครื่องสําอางที่ทํามาจากสัตว์ หรือทดลองจากสัตว์อีกด้วยชาววีแกนจึงเน้นผัก ผลไม้ ธัญพืช และเมล็ดพืช แบบ 100% ทำให้ช่วยเรื่องคอเลสเตอรอล โรคหัวใจ ความดันโลหิต และคุมน้ำหนักได้ดี

เทศกาลกินเจ 

ช่วงเวลา 10 วัน ที่คนไทยเชื้อสายจีนนิยมชำระจิตใจโดยการละเว้นเนื้อสัตว์ และทำจิตใจให้บริสุทธิ์ ช่วงเทศกาลกินเจของทุกปี ตรงกับวันขึ้น 1 ค่ำ ถึง 9 ค่ำ เดือน 9 ตามปฏิทินจีน ตรงกับเดือน 11 หรือเดือนตุลาคมของไทย ตามปฏิทินสากล รวมเป็นเวลาทั้งสิ้น 9 วัน 9 คืน

ในปีนี้เทศกาลกินเจ เริ่มตั้งแต่วันที่ 17-25 ตุลาคม 2563 

คำว่า “เจ” ในภาษาจีนทางพระพุทธศาสนา หมายถึง “อุโบสถ หรือการรักษาศีล 8” ของศาสนาพุทธนิกายมหายาน ที่จะมีการรักษาอุโบสถศีล ไม่บริโภคอะไรหลังเที่ยงวันตามหลักศีล 8 ข้อ และไม่กินเนื้อสัตว์ เพื่อเป็นการไม่เบียดเบียนสิ่งมีชีวิต และเครื่องปรุงที่มีส่วนประกอบของเนื้อสัตว์ รวมถึงผักที่มีกลิ่นฉุน 5 อย่าง ได้แก่ กระเทียม, หอมใหญ่ แดง ขาว ต้นหอม, หลักเกียว ผักของจีน มีลักษณะคล้ายกระเทียมโทน , กุยช่าย และ ใบยาสูบ 

ตำนานการกินเจ ว่ากันว่าเทศกาลถือศีลกินเจเกิดขึ้นมาเมื่อราว 400 ปีก่อน โดยชาวจีนกินเจ เพื่อเป็นการบำเพ็ญกุศล เพื่อรำลึกถึงวีรชน 9 คน ซึ่งเรียกว่า “หงี่หั่วท้วง” ซึ่งเป็นทหารชาวบ้านของจีนที่ต่อสู้ต้านทานกองทัพแมนจูอย่างกล้าหาญ พอจีนพ่ายแพ้ต่อแมนจู ชายชาวจีนก็ถูกบังคับให้ไว้ผมเปียอย่างชาวแมนจู ซึ่งสร้างความคับแค้นให้แก่ชาวจีนเป็นอย่างมาก ชาวจีนจึงทำตามเพื่อรำลึกถึงนักรบเหล่านี้ด้วยสำนึกในบุญคุณ ที่ได้ต่อสู้พลีชีพในครั้งนั้น เพราะเชื่อว่าการปฏิบัติเช่นนี้จะช่วยชำระจิตวิญญาณ เกิดความเข้มแข็งทางร่างกาย และจิตใจ และเพื่อแสดงถึงการตัดกิเลสจากโลกภายนอกจึงถือศีลกินเจ

เป็นอย่างไรกันบ้าง อยากกินมังสวิรัติขึ้นมาบ้างไหม เพื่อสุขภาพ แต่ก็มีข้อควรระวังนิดหนึ่ง เพราะมีสารอาหาร 3 ชนิด ที่ชาวมังสวิรัติต้องระมัดระวัง คือ แคลเซียม เหล็ก และ วิตามินบี12 ซึ่งพบได้น้อยในผัก สำหรับคนที่เป็นมังสวิรัติเคร่งครัดจริง ๆ ก็ต้องศึกษาเพิ่มเติมเพื่อรักษาสุขภาพด้วยนะครับ

อ่าน Scoop : Healthy Eating เพิ่มเติม 

- Healthy Eating สุขภาพดีอยู่ที่การกิน

- ประวัติศาสตร์ การกินของมนุษย์

- หลากเรื่องน่ารู้เกี่ยวกับ อาหารเพื่อ สุขภาพ

- เมนูชีวจิตยอดฮิต ที่สามารถทำตามได้ง่าย ๆ

- บทสัมภาษณ์ อาจารย์ ปริวรรต องค์ศุลี วิถีอยู่เกินร้อย