ความสำเร็จของวงการบันเทิงทุกแขนงไม่ว่าจะเป็น ดารา นักร้อง อีกภาคส่วนที่มีพลังอย่างมากในการผลักดันตัวศิลปินเหล่านี้คือกลุ่ม “แฟนคลับ” กลุ่มคนที่คอยสนับสนุน ติดตามผลงานของบุคคลที่เขาชื่นชอบ และเป็นอีกปัจจัยในการชี้ชะตาว่าศิลปินนั้นจะโด่งดังได้ยาวนานแค่ไหนอีกด้วย

แฟนคลับคืออะไร?

การเริ่มต้นเป็นแฟนคลับใครสักคน มันก็อาจจะเป็นวันธรรมดาเหมือนทุกวันที่เราใช้ชีวิตแบบปกติ แต่วันนี้เราอาจไปสะดุดตากับโฆษณาในยูทูปบนรถไฟฟ้า BTS หรือซักโพสต์ในโซเชียลเน็ตเวิร์ค เป็นภาพหรือผลงานของใครสักคนที่ดึงความสนใจของเรา ทำให้เราอยาก “รู้จัก” เขามากขึ้น เมื่อรู้จักก็เริ่ม “ค้นหา” ผลงาน หาข่าว “ดู” ผลงานที่มีการอัปเดตความเป็นไปของศิลปิน รู้ตัวอีกทีเมื่อมีกิจกรรมพิเศษอย่างคอนเสิร์ต หรือมีสินค้าออกใหม่ภายใต้ชื่อศิลปินนั้น เราก็อยากสนับสนุนเสียแล้ว

นอกจากนี้เวลาที่มีข่าวไม่ดีเกี่ยวกับศิลปินมักจะมีผลต่อจิตใจคนที่เป็นแฟนคลับอย่างมาก หากข้อมูลนั้นไม่จริงแฟนคลับจะพยายามให้ข้อมูลที่ถูกต้อง เพื่อปกป้องศิลปินจากการโจมตีของ SJW (Social Justice Warrior) หรือกลุ่มแอนตี้ที่รอจังหวะศิลปินมีข่าวเสียหายแล้วออกมาผสมโรงเพื่อให้ตัวศิลปินไม่โด่งดังอีกต่อไป ดังนั้นหากจะบอกว่าแฟนคลับคือคนที่อุทิศตนเพื่อสิ่งที่เขาชื่นชอบก็ไม่ผิดเสียทีเดียว  

คำเรียกแฟนคลับ

ในอดีตเรามักเรียกคนติดตามลิเก นักร้องลูกทุ่งว่า “แม่ยก” ในยุคต่อมาเมื่อศิลปินเกาหลีเริ่มเข้ามาสร้างฐานแฟนคลับในไทยก็มีการเรียกตามชื่อกลุ่มของแฟนคลับตนเอง เช่น กลุ่มคนที่สนับสนุนวงดงบังชินกิ จะเรียกตนเองว่า “แคสสิโอเปีย” กลุ่มคนที่สนับสนุนวงบิ๊กแบงก็จะเรียกตนเองว่า V.I.P. และช่วงปีนั้นก็มีคำเรียกที่ออกแนวเหยียดออกมาเพื่อจำกัดความกลุ่มแฟนคลับศิลปินเกาหลีว่า “ติ่ง” เพื่อสื่อถึง กลุ่มแฟนคลับดารานักร้องที่ไม่มีเหตุผลไม่มีมารยาทไม่สนใจความเป็นไปของโลกนอกจากศิลปินของตัวเอง หรือคำที่มีความหมายเชิงลบอย่าง “โอตะ” ที่มักถูกใช้เรียกผู้ชายวัยกลางคนภาพลักษณ์เก็บตัว ที่นิยมสาว 2 มิติ หรือวัฒนธรรมบันเทิงของญี่ปุ่น

ในปัจจุบันคำใหม่ที่ใช้เรียกแทนกลุ่มแฟนคลับก็คือคำว่า “ดอม” หรือ “แฟนดอม (Fandom)” ที่นำคำว่า Fanclub มารวมกับคำว่า Kingdom เพื่อให้เกิดความยิ่งใหญ่และเป็นภาพอันหนึ่งอันเดียวกัน

ความสัมพันธ์ระหว่างแฟนคลับกับศิลปิน

หากจะให้เราอธิบายความสัมพันธ์ระหว่างแฟนคลับกับศิลปินนั้นค่อนข้างซับซ้อน แฟนคลับจะมีความรู้สึกห่วงใยศิลปินเหมือนแม่ โดยจะคาดหวังในประเด็นต่าง ๆ เช่นความใส่ใจของต้นสังกัดต่อศิลปิน การแบ่งแอร์ไทม์ การโปรโมทศิลปินของค่าย การวางตัวที่เหมาะสมของศิลปิน อาจรวมไปถึงการเคลื่อนไหวทางการเมือง

เรื่องของความโด่งดังต่อการวางตัวของศิลปินเองก็สำคัญมาก ๆ หลายครั้งที่แฟนคลับผิดหวังกับพฤติกรรมของศิลปินแล้วเลิกให้การสนับสนุนไปเลยก็มี หากอย่างยืนระยะในวงการบันเทิงอย่างยั่งยืน ศิลปินต้องดูแลความสัมพันธ์นี้ไว้อย่างระมัดระวัง

เนื่องจากทุกคนที่เป็นแฟนคลับคาดหวังให้ศิลปินของตนเองดังที่สุด ไปได้ไกล มีอนาคตที่ดีที่สุด หากอยู่ในวงที่มีหลายคน ก็อาจเกิดการแข่งขันกันระหว่างกลุ่มแฟนคลับสมาชิกวงท่านอื่น หรือแฟนคลับวงอื่นในค่ายเดียวกัน จนอาจเป็นการทะเลาะกันในโลกออนไลน์หรือลุกลามไปถึงการแอนตี้ได้

วัฒนธรรมของแฟนคลับ

ประเทศไทยเราอาจคุ้นชินกับพวงมาลัยคล้องคอ นั่นก็คืออีกวัฒนธรรมของแฟนคลับกลุ่มเพลงลูกทุ่ง แต่ปัจจุบันวัฒนธรรมแฟนคลับนั้นเริ่มมีความสร้างสรรค์มากขึ้น มีอะไรกันบ้างมาดูกันเลย

ป้ายอวยพรวันเกิด
- ป้ายอวยพรวันเกิดหลังรถตุ๊กตุ๊กเป็นอีกการสนับสนุนและโปรโมทศิลปินได้ง่ายและยังกระจายเม็ดเงินสู่ชุมชนด้วย

ปั่นวิว
- หากศิลปินมีผลงานเพลงออกใหม่ เหล่าแฟนคลับตามดอมมักจะนัดกันรวมตัวเพื่อปั่นวิว เนื่องจากรู้ดีว่า สปอนเซอร์ต่าง ๆ ที่จะเข้ามาจ้างงานของศิลปินตนเองนั้นดูยอดวิวเป็นสำคัญ

ปั่นแทค
- อีกวิธีที่จะเลี้ยงกระแสให้ศิลปินตนเองเป็นที่รู้จัก กลุ่มดอมมักจะมีการเล่นแทคในทวิตเตอร์เสมอ ๆ เพื่อให้คนอื่นเห็นศิลปินของตนเอง ซึ่งจะสร้างโอกาสในการ “ตก” คนใหม่ ๆ เข้ามาในดอมและอาจทำให้สปอนเซอร์เล็งเห็นพาวเวอร์ของแฟนคลับ

แฟนอาร์ท
- แฟนคลับที่มีฝีมือ มักจะวาดภาพศิลปินตัวเองเผยแพร่ในโซเชียลเน็ตเวิร์คอาจทำเป็นของแฟนเมดเพื่อไปแลกเปลี่ยนหรือเป็นที่ระลึกในงานมีทติ้งต่าง ๆ

แฟนฟิค
- คู่ชิป คือวัฒนธรรมอีกอย่างของแฟนคลับ บางครั้งสมาชิกในวงอาจดูสนิทกับอีกคนหนึ่งมาก ๆ จนเกิดโมเม้นต์คล้ายเป็นแฟนกัน หากคู่ชิปนั้นได้รับความนิยมมาก ๆ แฟนคลับบางส่วนก็จะนำมาแต่งฟิคเรื่องราวของทั้งคู่เพื่อให้เกิดความ “ดีต่อใจ” ของแฟนคลับ

CSR ในนามศิลปิน

กิจกรรมที่น่ารักและช่วยเหลือสังคมได้อย่างแท้จริง หลายครั้งแฟนคลับรู้ว่าศิลปินอยากจะทำอะไรเพื่อสังคมเช่น อยากไปเลี้ยงข้าวเด็กบ้านเด็กกำพร้า แต่ด้วยเวลาที่ยุ่งมากทำให้ไม่มีโอกาส อยากบริจาคเลือกแต่ไม่สะดวกไปเนื่องจากตารางงานที่แน่น กลุ่มแฟนคลับจะรวมตัวกันและไปทำสิ่งเหล่านี้ในนามของศิลปิน เพื่อให้ความตั้งใจนั้นสำเร็จ

ทำความรู้จักชื่อของแต่ละแฟนดอม

ในโลกของสาวกที่ชื่นชอบศิลปินหรือวงต่าง ๆ  ล้วนแล้วแต่มีชื่อเรียกเฉพาะกลุ่มเรามาดูตัวอย่างว่ามีชื่ออะไรบ้าง

วง EXO (เอ็กโซ) เรียกว่า EXO-L (เอ็กโซแอล)

วง TWICE (ทไวซ์) เรียกว่า ONCE (วันซ์)

วง GOT7 (ก็อตเซเว่น) เรียกว่า IGOT7 (ไอก็อตเซเว่น หรือ อากาเซ่)

วง Blackpink (แบล็คพิ้งค์) เรียกว่า Blink (บลิ้งค์)

วง BTS (บีทีเอส) เรียกว่า ARMY (อาร์มี่)