วันนี้เป็นที่ทราบกันโดยทั่วไปแล้วนะครับว่า นายโดนัล ทรัมป์ อายุ 70 ปี จากพรรครีพับลิกัน (Republican) ได้รับเลือกตั้งเป็นประธานาธิบดีคนที่ 45 ของสหรัฐอเมริกา โดยเอาชนะ นางฮิลลาลี่ คลินตัน จากพรรคเดโมเครต (Democrat) ไปอย่างพลิกความคาดหมายของใครหลาย ๆ คน และจะเข้ารับตำแหน่งอย่างเป็นทางการหลังเที่ยงวันของวันที่ 20 มกราคม ค.ศ.2017 แต่การเลือกตั้งประธานาธิบดีของสหรัฐอเมริกานั้นต้องบอกว่ามีความยุ่งยากซับซ้อนอยู่พอสมควร จนทำให้บางคนมีข้อสงสัยว่าระบบการเลือกตั้งดังกล่าวมีขั้นตอนอย่างไรบ้าง

ด้วยเหตุดังกล่าว MiX MAGAZINE ฉบับนี้จึงขอนำระบบการเลือกตั้งของประเทศนี้ ซึ่งถือว่าเป็นต้นแบบของระบบประธานาธิบดี มานำเสนอเพื่อคลายข้อสงสัย และเข้าใจถึงกระบวนการดังกล่าวได้ดียิ่งขึ้น อันดับแรกคือ คุณสมบัติของผู้มีสิทธิสมัครรับเลือกตั้งตามรัฐธรรมนูญของเขาต้องเป็นบุคคลที่มีอายุ 35 ปีขึ้นไป มีสัญชาติอเมริกันโดยกำเนิด อาศัยอยู่ในประเทศนี้ไม่น้อยกว่า 14 ปี และไม่เคยเป็นประธานาธิบดีมาแล้ว 2 สมัย ซึ่งหมายถึงการดำรงตำแหน่งดังกล่าวมีวาระ 4 ปี และไม่สามารถดำรงตำแหน่งได้มากกว่า 2 สมัย ทั้งนี้การเข้ารับตำแหน่งเกินกว่า 2 ปีให้ถือว่าเป็น 1 สมัย

ในกรณีที่ประธานาธิบดีได้รับตำแหน่งและทำหน้าที่ไปแล้ว การที่จะพ้นตำแหน่งก่อนที่จะหมดวาระ 4 ปีนั้น จะเกิดขึ้นมี 3 กรณี คือ เสียชีวิต ลาออก และถูกสภาผู้แทนราษฎรปลดจากตำแหน่ง ในกรณีถูกกล่าวโทษ (Impeachment) เท่านั้น 

เมื่อเกิดกรณีดังกล่าวอย่างหนึ่งอย่างใดขึ้นรองประธานาธิบดี, ประธานผู้แทนราษฎร, ประธานวุฒิสภา, รัฐมนตรีว่าการกระทรวงต่างประเทศ, รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง, รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม, รัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรม และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย ตามลำดับ สามารถขึ้นดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีได้เลย โดยไม่ต้องมีการเลือกตั้งใหม่ส่วนผู้มีสิทธิเลือกตั้งต้องมีคุณสมบัติดังนี้ มีอายุครบ 18 ปีบริบูรณ์ มีสัญชาติอเมริกัน และมีภูมิลำเนาอยู่ในเขตเลือกตั้งนั้น ๆ ส่วนผู้ที่อาศัยอยู่ใน Territories หรือเขตอาณาปกครองของสหรัฐอเมริกา ซึ่งได้แก่ หมู่เกาะอเมริกันซามัว, กวม, หมู่เกาะนอร์เทิร์นมาเรียนา, เปอร์โตริโก และหมู่เกาะเวอร์จินของสหรัฐอเมริกา จะไม่มีสิทธิ์เลือกตั้งฉบับหน้าติดตามระบบการสรรหาตั้งแต่เริ่มต้นจนถึงการได้เป็นประธานาธิบดี แล้วจะทราบว่าไม่ใช่เรื่องง่ายเลยกว่าจะเป็นผู้นำที่ได้ชื่อว่าเป็นประเทศมหาอำนาจ และมีผลกระทบต่อโลก มีเส้นทางอย่างไร