เมื่อพูดถึงสุนัขดุ แน่นอนว่าพิทบูล ร็อตไวเลอร์ หรือบางแก้ว มักเป็นสายพันธุ์ที่หลายคนพูดถึงเป็นอันดับต้น ๆ สืบเนื่องมาจากข่าวคราวที่เราได้เห็นได้ยินกันมา ตัวอย่างเช่น เจ้าตูบคลั่งขย้ำจมเขี้ยว สุนัขโหดอาละวาดเลือดสาด โดยเหยื่อที่ถูกกระทำในเหตุการณ์ดังกล่าวมีทั้งรายที่บาดเจ็บเพียงเล็กน้อย ไล่ระดับไปถึงบาดเจ็บสาหัส หรืออาจร้ายแรงถึงขั้นเสียชีวิต

ด้วยเหตุนี้หลายคนจึงตีตราว่าสุนัขพันธุ์ที่ว่ามานี้มีนิสัยดุร้าย ก้าวร้าว และอันตราย แต่เคยสงสัยกันบ้างหรือเปล่าครับ ว่าแท้จริงแล้วสายพันธุ์น่ะหรือที่ทำให้พวกสุนัขมีนิสัยดุร้ายเช่นนั้น

ขุดลึกให้ถึงราก

สุนัขนับเป็นหนึ่งในสัตว์สี่ขาเพื่อนรักของมนุษย์ เป็นสัตว์ที่ซื่อสัตย์ ฉลาดเฉลียวแสนรู้ และเป็นสัตว์สังคมจากการศึกษาและค้นคว้าของเหล่านักวิทยาศาสตร์ทำให้เราได้ทราบว่าเจ้าตูบเพื่อนรักของเรานั้น แท้จริงแล้วสืบเชื้อสายมาจากสุนัขป่า ที่ผสมข้ามสายพันธุ์กันมามากกว่าร้อยล้านปี ซึ่งในปัจจุบัน สมาพันธ์สุนัขโลก หรือ FCI (Federation Cynologique Internationale) ได้ระบุไว้ว่าทั่วโลกมีสุนัขมากกว่า 350 สายพันธุ์ ด้วยเหตุนี้จึงไม่ใช่เรื่องแปลกที่สุนัขจะมีสัญชาตญาณนักล่าติดตัวมาจากบรรพบุรุษ 

ไม่ใช่แค่สายพันธุ์ใดสายพันธุ์หนึ่ง

มาถึงจุดนี้หลายคนคงเกิดคำถามขึ้นมาว่า อ้าว แล้วทำไมในข่าวสุนัขดุถึงมักเกิดขึ้นกับว่าพิทบูล ร็อตไวเลอร์ และบางแก้วล่ะ? หากว่าตามลักษณะทั่วไปแล้ว ทั้งสามสายพันธุ์นี้เป็นรูปร่างใหญ่ กำยำ แรงเยอะ และพลังงานสูง เจ้าของที่ดูแลจำเป็นต้องใช้เวลาทำกิจกรรมร่วมกัน เพื่อให้เจ้าตูบได้เผาผลาญพลังงานอยู่สม่ำเสมอ แต่สิงที่เกิดขึ้นกับสุนัขพันธุ์เหล่านี้มักเป็นการถูกเลี้ยงดูอย่างจำกัดบริเวณ ล่ามให้ใช้ชีวิตอยู่ในพื้นที่เดิม ๆ ไม่ค่อยถูกพาไปเดินเล่นเข้าสังคม เพื่อเป็นการหลีกเลี่ยงปัญหาที่เจ้าของไม่อยากให้เกิดขึ้น

แต่สุนัขก็มีหัวจิตหัวใจ มีอารมณ์ความรู้สึกไม่ต่างกับคนเรา ลองคิดดูนะครับ ว่าก่อนหน้านี้ที่เราจำเป็นต้องหยุดเชื้อเพื่อชาติ หยุดอยู่บ้าน อยู่พื้นที่เดิม ๆ เป็นระยะเวลานาน ไม่อาจใช้ชีวิตแบบเดิมได้ร้อยเปอร์เซ็นต์ สิ่งเหล่าส่งผลต่อสุขภาพจิตของเรามากมาย สุนัขเองก็เช่นกัน เมื่อต้องอยู่ในพื้นที่เดิมนาน ๆ บางรายถูกขังอยู่ในกรง หรืออาจถูกทุบตีเป็นประจำ จนนำไปสู่ความรู้สึกเครียดสะสม หวงข้าวของ หวงเจ้าของ กลายเป็นระเบิดเวลาที่พร้อมทำลายล้างได้ทุกเมื่อ ด้วยเหตุนี้จึงเป็นที่มาของอาการก้าวร้าว ดุร้าย ที่เกิดขึ้นในว่าพิทบูล ร็อตไวเลอร์ และบางแก้วนั่นเอง

ซึ่งสายพันธุ์อื่น ๆ ที่ขนาดตัวเล็กกว่าอย่าง แจ็ครัสเซล ดัชชุน ที่มีนิสัยกระตือรือร้น ไวต่อสิ่งเร้า และมีเอ็นเนอร์จี้สูงไม่ต่างกัน หรือไซส์มินิอย่าง ชิวาวา ปอมเมอร์เรเนียน หากถูกดูแลในลักษณะเดียวกันกับที่ว่ามา ก็สามารถเกิดความเครียดสะสมและแสดงนิสัยก้าวร้าวดุร้ายออกมาได้เช่นเดียวกัน

นอกจากนี้ความดุร้ายของสุนัขเองก็มีผลมาจากฮอร์โมนอันพลุ่งพล่านของตัวสุนัขด้วยเช่นกัน

เลี้ยงดูอย่างไรให้น่ารัก

ดังที่กล่าวไว้ก่อนหน้านี้ นอกจากเรื่องของสัญชาตญาณที่ฝังรากอยู่ในสายเลือด การเลี้ยงดูของเจ้าของเองก็มีส่วนที่ทำให้เพื่อนซี้สี่ขาของตนแสดงนิสัยไม่น่ารักเช่นกัน ซึ่งการเลี้ยงดูไม่ใช่แค่พาสุนัขไปเดินเล่นหรือหมั่นทำกิจกรรมร่วมกันเพียงเท่านั้น แต่เราในฐานะที่เราเป็นเจ้าของ เราต้องใช้หลักจิตวิทยาบางอย่างในการเลี้ยงดูสุนัขของเราด้วย

เพราะสุนัขเป็นสัตว์สังคมเหมือนมนุษย์ ในทุกกลุ่มทุกสังคมล้วนมีผู้นำ ซึ่งบทบาทในจุดนี้สำหรับสุนัขก็คือจ่าฝูงนั่นเอง จ่าฝูงของสุนัขนั้นมีหน้าที่ควบคุมดูแลความเรียบร้อย กำราบสมาชิกที่แข็งข้อไม่ทำตามคำสั่งหรือออกนอกลู่นอกทาง การเลี้ยงสุนัขตามใจ ปล่อยให้กัดแทะสิ่งของ เห่าขู่โดยไม่ห้ามปรามหรือแสดงความเป็นจ่าฝูงให้เขาเห็นอยู่เป็นประจำ สุนัขก็จะคิดว่าเราเป็นจ่าฝูงที่อ่อนแอ และผู้นำที่อ่อนแอจำเป็นต้องถูกลดบทบาท หากปล่อยให้เป็นเช่นนี้นานวัน แม้แต่ชิวาวาที่เห่าขู่สู้เราอย่างน่ารักในสายตาของเจ้าของก็สามารถดุร้าย และพลิกบทบาทขึ้นมาทำหน้าที่เป็นจ่าฝูงได้เช่นกัน เมื่อถึงเวลานั้น ทุกคำ พูดคำสั่งของเราจะไม่มีความหมายอีกต่อไป

สรุปแล้ว จากคำถามที่ตั้งไว้ในทีแรกว่า “สุนัขดุร้ายเพราะสายพันธุ์ หรือแท้จริงเกิดมาจากการเลี้ยงดู?” หากจะให้ตอบก็คงต้องตอบว่าทั้งสองสิ่งล้วนมีส่วนด้วยกันทั้งสิ้น หากสุนัขถูกดูแลเลี้ยงดูอย่างที่ควรจะเป็น ใช้ชีวิตอยู่ในพื้นที่ที่เหมาะสม สัญชาตญาณผู้ล่าที่ไหลเวียนอยู่ในเลือดก็คงไม่ถูกกระตุ้นโดยสิ่งเร้าให้แสดงออกมานั่นเอง

MiX Trick

หากสุนัขแสดงอาการก้าวร้าวดุร้ายจนเกินควบคุม สิ่งที่เจ้าของควรปฏิบัติคือพาสุนัขของตนไปทำหมัน เพื่อลดฮอร์โมนอันพลุ่งพล่านของเขา หรือพาสุนัขเข้าโรงเรียนฝึกสอนเพื่อปรับพฤติกรรมลดความก้าวร้าว ไม่แนะนำให้พาสุนัขไปปล่อยทิ้งตามวัด หรือพื้นที่สาธารณะ เพราะอาจสร้างความวุ่นวายเดือดร้อนให้คนในสังคมได้

อ่าน Scoop : Aggressive Dog Breeds เพิ่มเติม 

- Aggressive Dog Breeds ศึกษาพฤติกรรมสุนัขพันธุ์ดุ Intro

- The World’s 10 Most Deadly Dog Breeds 10 สุนัขจอมโหด

- Dog Training พฤติกรรมสุนัขขึ้นอยู่กับการเลี้ยงดู

- กฎหมายและการเลี้ยงสัตว์ในต่างประเทศ

- กฎหมายเรื่องของสัตว์ในประเทศไทย