ในสองตอนที่ผ่านมา นอกจากจะได้เขียนถึงสิทธิและเสรีภาพในการชุมนุมสาธารณะตามพระราชบัญญัติการชุมนุมสาธารณะ พ.ศ.2558 ของประเทศไทย และเพื่อนบ้านของเราในภูมิภาคนี้ รวมไปถึงประเทศอื่นแล้ว

ทีนี้มาลองดูว่า ทางฝั่งตะวันตกไม่ว่าจะประเทศในยุโรป อเมริกาเองในเรื่องสิทธิและเสรีภาพในการชุมนุม เขามีข้อจำกัดอย่างไรบ้าง

เรามาดูในประเทศสหรัฐอเมริกากันก่อน ประเทศนี้แทบจะกล่าวได้ว่า ไม่มีข้อจำกัดในการชุมนุม ตราบใดการชุมนุมไม่ก่อให้เกิดความเดือดร้อนเสียหายต่อผู้อื่นจากการชุมนุม เขาก็สามารถกระทำได้ทุกที่ทุกวันเวลา เพียงแต่จะต้องแจ้งเจ้าหน้าที่เพื่อเข้ามาดูแลความสงบเรียบร้อยและมีความปลอดภัย

ที่ประเทศเขาเป็นอย่างนี้ก็เพราะว่าไม่มีกฎหมายควบคุมการชุมนุมออกมาโดยเฉพาะ เพียงแต่ใช้กฎหมายแพ่งและกฎหมายอาญาควบคุมการชุมนุมดังกล่าวเท่านั้น ด้วยเหตุนี้อเมริกันชนจึงมีเสรีภาพอย่างสูงในการชุมนุม เจ้าหน้าที่จะเอาผิดและนำตัวผู้ชุมนุมไปได้เมื่อผู้ชุมนุมกระทำผิดต่อกฎหมายอาญาหรือแพ่งเท่านั้น

ในประเทศฝรั่งเศสถึงแม้ว่าจะมีกฎหมายชุมนุมสาธารณะ แต่การชุมนุมในที่สาธารณะไม่ต้องแจ้งขออนุญาตล่วงหน้า แต่ต้องแจ้งให้ฝ่ายปกครองทราบเพื่ออำนวยความสะดวกและเพื่อการชุมนุมเป็นไปด้วยความสงบเรียบร้อย รวมถึงการชุมนุมในที่สาธารณะสามารถกระทำได้ไม่เกินเวลา 23.00 น.

ถ้าการชุมนุมดังกล่าวไม่มีการแจ้งให้ทราบก็จะมีความผิดตามกฎหมายกำหนด ถึงแม้ว่าจะไม่จำเป็นจะต้องแจ้งล่วงหน้าก็ตาม

อีกทั้งถ้าการชุมนุมก่อให้เกิดความวุ่นวายและเสียหายก็ตาม เจ้าหน้าที่ฝ่ายปกครองก็สามารถสั่งให้ยุติหรือสลายการชุมนุมได้ แต่ผู้ชุมนุมก็สามารถอุทธรณ์ต่อการกระทำของฝ่ายปกครองได้เช่นกัน

ในประเทศอังกฤษ ต้องถือว่าต้นตำรับการชุมนุมสาธารณะเลยก็ว่าได้ เพราะมีวิวัฒนาการมาอย่างยาวนาน ถึงแม้ว่าในประเทศนี้จะใช้กฎหมายจารีตประเพณี ไม่ได้เป็นลายลักษณ์อักษรก็ตาม

การชุมนุมในประเทศอังกฤษไม่จำเป็นจะต้องขออนุญาต เพียงแค่แจ้งว่าจะมีการชุมนุมล่วงหน้าเพื่อให้เจ้าหน้าที่จัดการในการรักษาความสงบ และที่สำคัญประเทศนี้ผู้ชุมนุมจะต้องแจ้งผู้ที่จะต้องรับผิดชอบทางอาญาและแพ่งเมื่อมีความเสียหายอันเกิดจากการชุมนุมด้วย

ในประเทศอังกฤษอาจจะมีข้อจำกัดคล้ายกับประเทศไทยก็คือ ห้ามการชุมนุมใกล้กับพระราชวัง ทำเนียบรัฐบาล รวมถึงรัฐสภา และก็มีบทลงโทษกับผู้ก่อความวุ่นวายเสียหายในการชุมนุมเช่นกัน

เขียนมาถึงตรงนี้โดยสรุปของทุกประเทศ ไม่ว่าประเทศใดในโลกนี้ ถึงแม้จะได้สิทธิเสรีภาพในการชุมนุมอย่างมากมายเพียงใดก็ตาม แต่ในที่สุดแล้วนั้นพื้นฐานของการชุมนุมต้องไม่ก่อให้เกิดความวุ่นวายและกระทบกระเทือนต่อสิทธิเสรีภาพของบุคคลอื่นด้วยเช่นกัน โดยเฉพาะการละเมิดต่อบุคคลอื่นจนก่อให้เกิดความเสียหายด้วยเช่นกันครับ

WORD OF WISDOM

อย่าเพียงรู้จักเฉพาะสิทธิและเสรีภาพของตนเองเท่านั้น แต่ต้องรู้จักหน้าที่ของตนและเคารพในสิทธิเสรีภาพของผู้อื่นด้วยเช่นกัน