แผ่นดินผืนนั้นวางตัวอยู่ริมทะเลตะวันออก ณ ที่ซึ่งโลกแห่งการประมงและหาดทรายสวยงามบ่มเพาะมิติทางทะเลมางดงามยาวนานอีกฟากด้าน ขุนเขาและหมู่ไม้รวมไปถึงเรือกสวนนานาบอกเล่าถึงความสมบูรณ์เขียวชอุ่ม ตกทอดเป็นเส้นทางสวยงาม หมู่น้ำตกรื่นเย็น เลยไปถึงหมู่หมอกที่ห่มคลุมเทือกเขาในเขตชายแดนตะวันออกไว้อย่างอบอุ่น

ลึกลงมาในย่านเมืองเก่า ริมแม่น้ำสายโบราณเก็บงำเรื่องราวการค้าดั้งเดิมไว้ตั้งแต่ตลาดพลอยอันแสนคึกคักเก่าแก่ เต็มไปด้วยภาพแห่งการติดต่อทั้งพ่อค้าต่างแดนหรือคนท้องถิ่น ภายใต้ห้องแถวไม้แสนคลาสสิกที่เป็นเหมือนภาพร่างทางการค้าของอดีตที่ส่งต่อมาสู่ยุคแห่งการท่องเที่ยวในปัจจุบัน

แผ่นดินผืนนั้น…จันทบุรี ห่มคลุมด้วยภาพเช่นนี้มายาวนาน

ภาพแห่งผืนทะเล ขุนเขา และใบหน้าแสนงดงามของผู้คน
 
โลกริมทะเลของจันทบุรีตกทอดเป็นความงดงามอันหลากหลาย ทั้งผืนน้ำสีเข้มคราม หรือถนนสายสวยที่พาเราเลาะไปหาทะเลในหลากหลายมิติ

ถนนเฉลิมบูพาชลทิตคือเส้นทางสายงดงามที่พาเราไปสัมผัสโลกชายหาด โค้งอ่าว รวมไปถึงชีวิตริมทะเลของคนจันทบุรี มันลากทอดมาจาลบุรีและระยอง ผ่านพ้นมาสู่น่านน้ำจันทบุรีในเขตอำเภอท่าใหม่ ขลุง และแหลมสิงห์และอำเภอเมืองฯ ด้วยระยะทาง 111 โลเมตร เต็มไปด้วยแหล่งท่องเที่ยว เลนจักรยานชั้นดีสำหรับนักปั่น รวมไปถึงความราบเรียบที่เลาะไปตามความงามของผืนทะเล

ถนนสายสวยพาเราเลาะลงสู่หาดคุ้งวิมาน ชายหาดเงียบสงบทอดยาวเรียงรายอยู่ด้วยหมู่หินรูปทรงสวย เบื้องซ้ายคือหัวเขาที่ถนนเฉลิมบูรพาชลทิตเลียบเลาะขึ้นไปสู่ไฮไลท์ของถนนสายนี้ “จุดชมวิวเนินนางพญา” ปรากฏภาพงดงามยามขึ้นไปสู่หัวเขาที่เป็นจุดชมพระอาทิตย์ตกแสนงดงาม มีถนนสายเลียบทะเลที่ว่ากันว่างดงามที่สุดทอดตัวเป็นเส้นโค้งรูปตัว S เป็นฉากรับสายตา

จากคุ้งวิมาน โลกริมทะเลจันทบุรีพาเลาะสู่อ่าวคุ้งกระเบนและแหลมเสด็จอันสมบูรณ์อยู่ด้วยโลกแห่งป่าชายเลนอันอุดม มันคือแหล่งอาหารและแหล่งอนุบาลสัตว์น้ำนานาชนิด ที่ศูนย์ศึกษาการพัฒนาอ่าวคุ้งกระเบน อันเนื่องมาจากพระราชดำริ โลกแห่งป่าชายเลนพาผู้มาเยือนไปรู้จัก “ทะเลใน” ของคนจันท์ โลกที่เต็มไปด้วยพืชพรรณป่าชายเลนรายล้อมทางเดินศึกษาธรรมชาติ รากโกงกางสอดประสานและยกตัวขึ้นตามระดับน้ำกุ้งดีดขัน ปลาตีน และลูกสัตว์น้ำนานาชนิดสะท้อนความสมบูรณ์อยู่เบื้องล่างท่ามกลางความงดงามสมบูรณ์ของป่าชายเลน

ไม่ไกลกันนัก เราใช้ถนนสายเดิมพาไปรู้จักวันพักผ่อนริมทะเลของจันทบุรีที่หาดเจ้าหลาว เวิ้งอ่าวทอดยาวเต็มไปด้วยรีสอร์ทแสนสบายหลายแห่ง  ร้านอาหารทะเลสด ๆ รวมไปถึงริ้วทรายยามน้ำลดของเจ้าหลาวที่สวยงามยามต้องแสงเย็น เป็นภาพทางตาที่ใครไม่อาจผ่านเลย

ถนนเส้นนี้เต็มไปด้วยจุดชมวิวที่ปรับปรุงแลนด์สเคปงดงาม ที่ปากน้ำแขมหนู วิวเปิดจากมุมสูงฉายให้เห็นหมู่บ้านชาวประมงที่ตั้งอยู่ตรงปากน้ำก่อนออกทะเลกว้าง กระชังปลาเรียงราย รวมไปถึงสีสันของเรือประมงยามแล่นผ่านไปมาตามห้วงเวลาแห่งการหากิน

ไล่เลาะกันไปผ่านอ่าวยาง หาดสงบเงียบเล็ก ๆ ที่ไม่เคยร้างไร้นักท่องเที่ยวพื้นถิ่น จนไปข้ามปากน้ำแหลมสิงห์เข้าใกล้ตัวเมืองขึ้นไปอีกนิด ที่นั่นเต็มไปด้วยเรื่องราวทางประวัติศาสตร์สมัยที่ฝรั่งเศสเข้ามาถืออาณานิคมและปกครองเมืองจันท์อยู่ในช่วง พ.ศ.2436 หรือ ร.ศ.112 จากกรณีพิพาทดินแดนฝั่งซ้ายแม่น้ำโขง ตกทอดเป็นคุกขี้ไก่ ห้องคุมขังอันแสนทรมานของคนที่ต่อต้านฝรั่งเศส ด้านบนเลี้ยงไก่และถ่ายมูลสู่นักโทษ ส่วนตึกแดงที่พักและบัญชาการของทหารฝรั่งเศส

เรื่องราวริมทะเลและถนนสายสวยส่งต่อความงดงามในอีกมิติเมื่อใครสักคนก้าวเข้ามาสู่อำเภอเมืองฯ สายน้ำจันทบุรีหลากไหลตัวเองผ่านย่านท่าหลวงที่เรียงรายอยู่ด้วยโลกแห่งการค้าและความคลาสสิกของอาคารไม้และตึกแถวเก่าแก่ ที่ทุกวันนี้เต็มไปด้วยภาพแห่งความเปลี่ยนผ่าน ห้องแถวคลาสสิกบางแห่งถูกปรับเปลี่ยนเป็นที่พักในบรรยากาศย้อนยุคอย่างบ้านหลวงราชไมตรี ขณะที่ร้านเก่าแก่อย่างเสน่ห์จันท์ก็ฉายชัดลวดลายฉลุไม้ไว้อย่างงดงามละเอียดอ่อนท่ามกลางการเปลี่ยนผ่านของวันเวลายามเช้าและเย็น ที่นี่คึกคักด้วยภาพการค้าเล็กน้อย และมันเงียบสงบลงตามวันเวลา หลงเหลือเพียงซอกมุมแสนสวยหลากหลายให้คนมาเยือนได้เลือกเดินเพื่อไปค้นพบด้วยตัวของตัวเอง

ข้ามแม่น้ำจันท์ไปอีกฟากฝั่ง ชุมชนคริสต์โบราณของเมืองจันท์อันมีเชื้อสายเวียดนามสะท้อนความเก่าแก่นับร้อยปีอยู่ในอาสนวิหารพระนางมารีอาปฏิสนธินิรมล หรือโบสถ์คาทอลิกจันทบุรี สถาปัตยกรรมกอธิกละเอียดลอออยู่ทั้งโครงสร้างและส่วนปูนปั้นประดับ โค้งอาร์ก ช่องแสงต่าง ๆ ประดับกระจกสีที่เรียกว่าสเตนกลาส ภาพนักบุญต่าง ๆ ด้านในสะท้อนแสนเหลืองทองมลังเมลือง

ไม่ไกลกันจากริมแม่น้ำ โลกแห่งการค้าบนถนนอัญมณี ตกทอดเรื่องราวการค้าพลอยอันแสนเก่าแก่และใหญ่ที่สุดในเมืองไทย ถนนศรีจันท์และซอยกระจ่างเต็มไปด้วยบรรยากาศการซื้อขายพลอยของพ่อค้าต่าง ๆ ทั้งชาวไทยและต่างประเทศ พลอยงดงามทำให้การค้า โรงแรม ร้านรวงต่าง ๆ ในเมืองจันท์เต็มไปด้วยการเติบโตมานับร้อยปี

ยามเย็นริมแม่น้ำจันทบุรีจึงปรากฏเป็นภาพการค้าและความเป็นอยู่ของคนเมืองจันท์อันเป็นเอกลักษณ์ เป็นโลกใบเล็กที่ดำเนินอยู่ด้วยประวัติศาตร์ บ้านเรือนเก่าแก่ และทิศทางอันชัดเจนของเมืองเล็ก ๆ ริมทะเลตะวันออก

ออกจากเมือง ลากผ่านความชื่นเย็นของขุนเขาที่โอบล้อมเมืองจันทบุรีจนเต็มไปด้วยความสมบูรณ์ของแผ่นดิน สวนผลไม้อย่างทุเรียน สละ มังคุด และนานากระจายตัวอยู่ในเชิงเขา น้ำตกหลายสายล้วนคือความชุ่มเย็นของเมืองจันท์ อย่างน้ำตกสอยดาว น้ำตกพลิ้ว น้ำตกเขากระทิง

ถนนลากผ่านขุนเขาไปสู่ขอบเขตชายแดนของจันทบุรีกับราชอาณาจักรกัมพูชา จากอดีตอันปิดตายและมีเพียงชีวิตตามขอบแดนที่เต็มไปด้วยเสียงปืนและการสู้รบในประเทศเพื่อนบ้าน ทุกวันนี้โลกแห่งการค้าและการฟื้นฟูไมตรีตกทอดอยู่ในตลาดบ้านแหลมของอำเภอโป่งน้ำร้อน ด่านถาวรบ้านแหลมเต็มไปด้วยตลาดการค้าชายแดนอันแสนคึกคัก มันเต็มไปด้วยของป่า ปลาโตนเลสาบ สมุนไพร จากกัมพูชา รวมไปถึงสินค้าอุปโภคบริโภคและผลไม้จากฝั่งบ้านเราที่เติมเต็มความเท่าเทียมให้ผู้คนผ่านการซื้อขายแลกเปลี่ยนกันที่เชิงช่องเขา

ด่านถาวรบ้านแหลมเต็มไปด้วยมิติของคนหลากหลายข้ามผ่านไปมาระหว่างไทยกับกัมพูชา ทั้งชาวบ้านผู้ดิ้นรน นักเสี่ยงโชค หรือนักเดินทางที่ปรารถนาจะสัมผัสเสน่ห์ของอินโดจีน

ทว่ากับเมืองเล็ก ๆ ริมขอบเขตของภูเขาและทะเลอย่างจันทบุรี โลกหลายใบที่ประกอบกันขึ้น ทั้งผืนทะเล เทือกทิวเขา และเรื่องราวหลากหลายตรงชายแดน มันอาจสะท้อนให้เห็นการเติบโตและหยัดยืนของเมืองแห่งหนึ่ง

เมืองที่สะท้อนว่าความหลากหลายของผืนแผ่นดินล้วนมีค่าและมีผลในการหล่อหลอมชีวิตของพวกเขา ว่าจะเติบโตและเปลี่ยนแปลงไปในทิศทางเช่นใด 

How to go?

จากกรุงเทพฯ ใช้ทางหลวงหมายเลข 7 (มอเตอร์เวย์) 
สิ้นสุดที่พัทยา จากนั้นใช้ทางหลวงหมายเลข 36 ผ่านระยอง และต่อเข้าทางหลวงหมายเลข 3 (สุขุมวิท)​ มุ่งหน้าสู่จันทบุรี รวมระยะทางราว 248 กิโลเมตร

• พักสบาย

เกษมศานติ์ โรงแรมคลาสสิกเคียงข้างย่านเก่าจันทบูร รีโนเวทอย่างเก๋ไก๋ สะดวกสบาย โทร. 039-314-456 เว็บไซต์ www.hotelkasemsarn.com

อินน์จันท์ มินิโฮเทลน่ารัก สะอาด ไม่ไกลจากย่านเก่าเมืองจันท์ โทร. 039-324-232 เว็บไซต์ www.inn-chan.com

ซีเชลล์ วิลเลจ รีสอร์ท แอนด์ สปา ที่พักสวยเท่ที่ปากน้ำแขมหนู ท่ามกลางทะเลสงบ โทร. 039-433-272 และ 08-1575-0644 เว็บไซต์ www.seashell-village.net

• อิ่มอร่อย

เจ๊อี๊ดริมน้ำ ทะเลรสเด็ด ก๋วยเกี๋ยวกั้ง เย็นตาโฟ ข้าวพริกเกลือ อันเลื่องลือข้างคนตรัง โทร. 039-314-778, จันทร์โภชนา ร้านคลาสสิกด้วยอาหารอร่อยดั้งเดิม หมูชะมวง แสร้งว่า ผัดกระวาน โทร. 039-312-339, ก๋วยเตี๋ยวหมูเลียงพระยาตรัง ก๋วยเตี๋ยวหมูเลียงหอมอร่อย รสเข้มข้น พร้อมอาหารตามสั่งอีกหลากหลาย โทร. 039-339-761, มาเลย์ มาร์เล่ย์ ซีฟู้ดและอาหารเมนูพื้นบ้านในบรรยากาศสวยเท่ริมปากน้ำแขมหนู โทร. 089-034-2320