ในฉบับนี้พวกเราชาว MiX MAGAZINE ทุกคน ขอน้อมใจส่งเสด็จสมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราชสกลมหาสังฆปริณายก สู่นิพพาน และถือโอกาสนำคำสอนที่ใช้ภาษาอันเรียบง่าย งดงาม และเข้าใจง่ายมานำเสนอเพียงบางส่วนเพราะอย่างน้อยก็น่าจะเป็นมงคลชีวิต เนื่องในโอกาสศุภวาระดิถีขึ้นปีใหม่นี้ด้วยเช่นกันครับ

ใน 100 คำสอนของท่านในหมวดว่าด้วยชีวิตในเบื้องต้นท่านได้สอนและให้ความหมายของคำว่ามนุษย์ได้อย่างครบถ้วนบริบูรณ์เข้าใจง่าย อีกทั้งไม่จำเป็นต้องใช้จำนวนของตัวอักษรให้สิ้นเปลืองแต่อย่างใด โดยมีใจความดังนี้ มนุษย์ที่แปลอย่างหนึ่งว่าผู้มีจิตใจสูงคือมีความรู้สูง ดังจะเห็นได้ว่าคนเรามีพื้นปัญญาสูงกว่าสัตว์เดรัจฉานมากมาย สามารถรู้จักเปรียบเทียบในความดี ความชั่ว ความควรทำไม่ควรทำ รู้จักละอาย รู้จักเกรง รู้จักปรับปรุงสร้างสรรค์ที่เรียกว่าวัฒนธรรม อารยะธรรม ศาสนา เป็นต้น แสดงว่มีความดีที่ได้สั่งสมมา โดยเฉพาะปัญญาเป็นรัตนะ ส่องสว่างนำทางแห่งชีวิต ถึงดังนั้นก็ยังมีความมืดที่มากำบังจิตใจให้เห็นผิดเป็นชอบ ความมืดที่สำคัญนั่นก็คือ กิเลสในจิตใจและกรรมเก่าทั้งหลาย

ส่วนคำว่า ชีวิต มิได้มีความหมายเพียงแค่ความเป็นอยู่แห่งร่างกาย แต่หมายถึงความสุข ความทุกข์ ความเจริญ ความเสื่อม ของบุคคลในทางต่าง ๆ ด้วยบางคนมีปัญหาว่าจะวาดภาพชีวิตของตนอย่างไรในอนาคต หรืออะไรควรจะเป็นจุดมุ่งหมายของชีวิต และจะไปถึงจุดหมายนั้นหรือที่นึกที่วาดภาพไว้นั้นด้วยอะไร ปัญหาที่ถามคลุมไปดังนี้ น่าจะตอบให้ตรงจุดเฉพาะบุคคลได้ยากเพราะไม่รู้ว่าทางแห่งชีวิตของแต่ละบุคคลตามที่กรรมกำหนดไว้เป็นอย่างไร และถ้าวาดภาพของชีวิตอนาคตไว้เกินวิสัยของตนที่จะพึงถึง แบบที่เรียกว่าสร้างวิมานบนอากาศ ก็จะเกิดความสำเร็จขึ้นมาไม่ได้แน่ หรือแม้วาดภาพชีวิตไว้ในวิสัยที่พึงได้พึงถึง แต่ขาดเหตุที่จะอุปการะให้ไปถึงจุดหมายนั้น ก็ยากอีกเหมือนกันที่จะเกิดเป็นความจริงขึ้นมา 

อีกทั้งในหมวดของความสุขท่านได้อธิบายไว้อย่างน่าสนใจว่า ทุกคนต้องการความสุข ความสบายใจด้วยกันทั้งนั้น แต่ทุกคนก็ยังไม่ได้รับสิ่งที่ต้องการ เพราะใจ ยังมีความปรารถนาต้องการหรือความโลภนี้แหละอยู่เป็นอันมาก โดยที่ไม่พยายามทำให้ลดน้อยลง เห็นจะด้วยมิได้คิดให้ประจักษ์ในความจริงว่า ความโลภคือเหตุใหญ่ประการหนึ่ง ซึ่งนำให้ทุกข์ ให้เดือดร้อน ให้ไม่มีความสุข ความสบายใจกันอยู่อย่างมากทั่วไปในทุกวันนี้ แม้ทำสติพิจารณาให้ดีจะเห็นได้ไม่ยากนัก

คำสอนอันทรงค่าเหล่านี้ถึงแม้จะเป็นแค่บางส่วนที่ผมนำมาเสนอก็ตาม แต่น่าจะมีประโยชน์อย่างมากโดยเฉพาะในยุคของทุนนิยมที่สร้างความเชื่อว่าความสุขสามารถเกิดขึ้นได้ด้วยความมั่งคั่งร่ำรวย จนทำให้คนหลงวัตถุมากกว่าคุณค่าทางจิตใจ

อย่างไรก็ตามตราบใดที่เราสามารถดำรงอยู่อย่าง  เท่าทันในโลกของทุนนิยมแล้วไม่ว่าจะเป็นปีใหม่ปีนี้หรือปีใด ๆ ก็ตาม เราก็สามารถใช้ชีวิตอย่างมีความสุขได้อย่างแน่นอน สุขสันต์วันปีใหม่พุทธศักราช 2559 ครับ

ชโลทร ศิวารัตน์
บรรณาธิการบริหาร