“ธรรมชาติ” ย่อมคืนกลับมา
ลมหนาว...พัดกลับมาแล้ว
ลมพัดมาทางเหนือ ตั้งแต่เดือนตุลา
ความหนาวเย็นเดินทางมาพร้อม...พร้อมน้ำปริ่มตลิ่ง
ต้นชงโค ที่สงบนิ่งมาตั้งแต่เดือนเมษา ก็เริ่มจะออกดอกสีม่วงข้าง...ข้าง
ใบที่ดูเหมือนกับกีบตีนวัว...กีบตีนควาย
ปู่บอกว่า การกลับมาและการจากไป เป็นไปตามธรรมชาติ
สรรพสิ่งที่จากไป จะต้องคืนกลับมาได้เช่นนี้
ต้นอโศกใหญ่ชายน้ำ ก็ไม่แตกต่างกับไม้ดอก...ไม้ใบทั้งหลายในสวน
“อโศกพวง” จะออกช่อสีเหลืองอ่อนพวงระย้าระย้อยห้อยลงมา เหมือนสาวน้อยสวมตุ้มหู
ในดงไม้สูง จะมีนกมากมายบินมาทำรวงรัง
ปู่บอกว่า มันหนีหนาวจากที่อื่นเข้ามาหาความอบอุ่นในสวน
แต่พอถึงหน้าร้อน มันก็บินจากไป แล้วจะกลับมาใหม่พร้อมกับ
ความหนาวเย็นของทุก...ทุกปี
ดึกดื่นเที่ยงคืน ได้ยินเสียงมันร้องกลางความมืดที่สงัดเงียบ
“มันร้องทำไมปู่”
“มันละเมอ คิดถึงที่มันจากมาลูก” ปู่บอกเช่นนั้น
ในพงหญ้า ที่ไม่ห่างจากทางเดิน จากบ้านเข้าสู่ดงไม้
“นกกวัก” ที่หายไปในฤดูร้อน ก็กลับมาเช่นกัน
ทุกเช้าเมื่อแดดอ่อนส่องแสงลอดไล้ลงจากดงไม้
จะเห็นมันเดินดุ่ม...ดุ่ม ไม่เกรงกลัวใคร
ตัวผู้จะร้อง...กวัก...กวัก เรียกให้ตัวเมียเดินตาม
คนสวนจะไม่ทำร้ายรังแกมัน เพราะถือกันว่ามันเป็นนกนำโชค
เสียงกวัก...กวัก ของมันก็คือการเรียกเอาเงิน...เอาทองเข้ามาสู่สวนไร่
“นกกวัก” มันจึงย่ามใจ คิดว่ามันเป็นเจ้าของ
ริมชายคลองในพงหญ้า ข้างลำประโดง มันจึงสร้างรังไว้อย่าง ไม่เกรงกลัวคนจะเห็น
เมื่อตัวเมียออกไข่ มันจะฟักลูกอยู่ในรังที่ทำด้วยใบหญ้าบนกิ่งไม้ ที่ตัวผู้จะเป็นผู้หามาประสาน
ทุกวันมันจะออกไปหากุ้ง...ปลา หนอน ไส้เดือนมาป้อนให้เมียกิน
จนกระทั่ง ลูกออกจากเปลือก กลายเป็นเจ้าตัวน้อย
ทุกเช้าเราจะเห็นครอบครัว “นกกวัก” เดินอยู่ในสวน
ตัวพ่อเดินร้องกวัก...กวัก เรียกตัวแม่ให้ตามมา ส่วนลูกเล็ก...เล็ก ก็จะวิ่งตาม เป็นภาพเจนตาให้ได้เห็นเป็นประจำ
แต่แล้ววันหนึ่งเสียงกวัก...กวัก ก็หายไป
นกกวักตัวแม่เดินนำหน้ามีลูกน้อยคอยเดินตาม ส่วนตัวพ่อหายหน้า
“พวกจับนกแอบเข้ามาจับนกกวัก”
ปู่บอกว่า พวกนอกสวนจะเข้ามาตั้ง “รังครืน” หลอกนางตัวเมีย
“ครืน ก็คือรังหลอก” ปู่บอกว่า
พวกจับนกจะสร้างหลอกนกทั้งหลาย ทั้งนกกวัก...นกคุ้ม นกที่เดิน บนดินบินสู่ที่สูงหนีไม่ได้
พวกเขาจะใช้ “นกกวักตัวผู้” เสียงใส...ใส เป็นนกต่อผูกไว้ในรังครืน
นางตัวเมียได้ยินเข้า มันก็จะเดินเข้ามาตามสำเนียงเสียงที่เรียกให้มาอยู่ร่วมเรียงเคียงกัน
แต่พอมันเดินเข้ามารังหลอก มันก็จะล้มครืนลงมาครอบ พวกจับนกก็จะจับมันได้
ลมหนาว...พัดกลับมาแล้ว
ความเย็นระรื่นชื่นใจกลับมาจากสายลมพัดพา นำสิ่งที่เคยหายไป คืนมาสู่สวนอีกครั้ง
นกป่าบินมาจากแดนไกล มาสร้างรวงรังบนคบไม้เพียงชั่วระยะ
ต้นชงโคออกดอกสีม่วง
ต้นอโศกออกพวงขาว...เหลืองระย้า
แต่ปีนั้น ครอบครัวนกกวัก เหลือนางนกเดินลำพังกับลูก...ลูก
ไม่มีตัวพ่อร้องกวัก...กวัก เรียกลูกรักเมียขวัญให้เดิน
สำหรับธรรมชาติ สรรพสิ่งทั้งหลายที่จากไป ย่อมคืนกลับมาได้ ปู่เคยบอก
ก็เว้นไว้แต่ครอบครัว “นกกวัก” ในสวนครอบครัวนี้เท่านั้น
เมื่อคนโฉดจับตัวพ่อ ผู้นำครอบครัวไป
...พ่อและผัวของมัน ก็ไม่มีวันจะกลับมาอีก ไม่เหมือนสายลมหนาวและต้นไม้ดอก...ไม้ใบทั้งหลายที่กลับมาได้ทุก...ทุกปี
“สันติ เศวตวิมล”
สวนสันติ ตลาดขวัญ นนทบุรี.