จากประสบการณ์ที่รับมือกับความเครียดมาหลายสิบปี มีทั้งวิธีที่ใช้ได้จริง และวิธีที่ใช้ไม่ได้ผล แต่วิธีหนึ่งที่อ่านเจอจากคู่มือคลายเครียดของกรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข ซึ่งเป็นเรื่องของการใช้ความคิดเป็นตัวช่วยแก้เรื่องของความเครียด และเมื่อหมอได้นำมาใช้จริงกับตัวเอง และคนไข้หลายรายที่เข้ามาปรึกษาเรื่องสุขภาพจิต ก็พบว่าได้ผลดี จึงอยากนำมาเล่าให้ได้ลองใช้กันครับ

วิธีแรก เพียงแค่คิดในแง่ยืดหยุ่นให้มากขึ้น เนื่องจากความคิดเป็นตัวการสำคัญในการที่ทำให้คนเราเกิดความเครียด เพราะฉะนั้นหากรู้จักคิดให้เป็น คิดให้เกิดประโยชน์ ก็จะทำให้ความเครียดลดลงไปได้มาก แต่บางครั้งแม้คิดให้เกิดประโยชน์ แต่หากเข้มงวดต้องการผิด ถูก ตลอดเวลา ก็จะทำให้เกิดความเครียดขึ้นได้โดยไม่รู้ตัว ค่อยๆ ละวาง ผ่อนหนัก ผ่อนเบา ลดทิฐิมานะ รู้จักการให้อภัย ไม่ถือโทษโกรธเคือง หัดลืมในสิ่งที่ควรลืมเสียบ้าง ชีวิตของคุณก็จะมีความสุขมากขึ้น

หมอมีเรื่องเล่าเรื่องหนึ่งอยากเล่าให้ได้อ่านกัน มีพระอาวุโสกับพระหนุ่มบวชใหม่อยู่คู่หนึ่ง ทั้งสองออกธุดงค์ในป่า อยู่มาวันหนึ่งเจอผู้หญิงชาวบ้านในป่าจมน้ำอยู่ พระอาวุโสก็ตัดสินใจกระโดดลงไปช่วยขึ้นมาอย่างทันที พระหนุ่มเห็นดังนั้นก็รู้สึกไม่พอใจ พอหญิงชาวบ้านจากไป จึงได้เอ่ยถามขึ้นว่า “ท่านลงไปช่วยสตรีได้อย่างไร การแตะเนื้อต้องตัวเป็นเรื่องผิดศีล ท่านไม่ควรทำเช่นนั้นเลย” พระอาวุโสก็ตอบกลับไปว่า “เราปล่อยสตรีผู้นั้นไปแล้ว แต่ท่านต่างหากเล่าที่ยังถืออยู่” พูดจบพระอาวุโสก็ออกเดินทางต่อ

วิธีคิดอีกอย่างหนึ่งก็คือ คิดแบบมีเหตุผล การตัดสินใจเชื่ออะไรง่ายๆ เป็นบ่อเกิดของความแตกแยก แตกหักอย่างชัดเจน ผู้คนส่วนมากนั้นมักจะบอกกับตัวเองเสมอๆ ว่า ตัวเองไม่ใช่คนหูเบา แต่เมื่อได้ยินได้ฟังอะไรที่เกี่ยวข้องกับตัวเองแล้วนั้น กลับมีอารมณ์โมโห และระงับสภาวะจิตใจภายในไม่ค่อยได้ 

เช่นนั้นแล้ว เวลาที่ได้ยินได้ฟังอะไรก็ตาม อย่าเอามาคิดวิตกกังวล พยายามใช้เหตุผลตรวจสอบหาข้อเท็จจริง ไตร่ตรองให้รอบคอบเสียก่อน นอกจากจะไม่ต้องตกเป็นเหยื่อให้ใครหลอกได้ง่ายๆ แล้ว ยังตัดเรื่องของความกังวลได้อีกด้วย

หมอมีตัวอย่างสำหรับเรื่องของการคิดแบบมีเหตุผล เพื่อนของหมอคนหนึ่งเป็นผู้ที่มีอารมณ์ฉุนเฉียวง่ายมาก ได้ยินได้ฟังอะไรก็จะรู้สึกหงุดหงิด และอารมณ์เสียอยู่ตลอดเวลา ไม่ว่าจะเรื่องดีหรือไม่ดี อยู่มาวันหนึ่ง มีเพื่อนที่ไม่ค่อยสนิทนักโทรมาเล่าให้ฟังว่ามีคนนินทา กล่าวร้ายเขา แทนที่เขาจะใช้สติยั้งเขากลับโทรกลับไปต่อว่าต้นสายปลายเหตุ และทำให้เรื่องเล็กกลายเป็นเรื่องใหญ่ในที่สุด

ยังมีเรื่องราวของความคิดอีกสักสองสามเรื่องที่หมออยากจะยกตัวอย่างให้อ่านกัน ฉบับนี้พื้นที่หมดแล้ว พบกันใหม่ฉบับหน้าครับ

กางร่มขณะขี่มอเตอร์ไซค์เสี่ยงถึงชีวิต

การกางร่มพร้อมกับขี่มอเตอร์ไซค์นั้นอาจทำให้เกิดอุบัติเหตุได้ง่าย เช่น ลมพัดร่มบังตา หรือลมพัดร่มปลิว รวมไปถึงร่มหักและอาจไปเกี่ยวโดนอวัยวะส่วนใดส่วนหนึ่ง หรือทำให้เสียหลักและรถล้มได้ ทางกระทรวงสาธารณสุขจึงออกเตือนว่า หากต้องขับขี่ฝ่าฝน เพราะมีเรื่องเร่งด่วน ควรสวมเสื้อกันฝน และสวมหมวกกันน็อกแบบมีหน้ากาก รวมทั้งขับขี่อย่างช้าๆ เพื่อความปลอดภัยในชีวิตครับ

ตีเด็กอาจส่งผลจิตผิดปกติ

ความผิดปกติ หรืออารมณ์แปรปรวนในหมู่วัยรุ่นปัจจุบัน อาจเป็นผลมาจากการถูกลงโทษด้วยการตีก็เป็นได้ เพราะผลการวิจัยจากมหาวิทยาลัยมานิโตบา ประเทศแคนาดา ชี้ชัดว่า เด็กที่ถูกลงโทษด้วยการตีนั้นจะเพิ่มความเสี่ยงทำให้เกิดปัญหาทางจิตได้ในอนาคต เช่นนั้นแล้ว การลงโทษทางร่างกายอาจจะไม่ใช่คำตอบของการให้เด็กประพฤติตัวใหม่ หากแต่การทำให้เด็กเรียนรู้และเข้าใจถึงสิ่งต่างๆ ที่กระทำต่างหากที่จะทำให้เด็กเติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่ดีได้ในวันข้างหน้า