หากในเมืองจะมีถนนคนเดิน
ในสวนก็มีถนนมดเดินเช่นกัน
มดแดงจะเดินริมรั้ว ตามกำแพงชราที่เก่าคร่ำคร่า ส่วนมดดำจะเดินข้างบ้านไม้ชรา
พวกมันก็จะพากันเดินเป็นแถวยาว หากมีคนทิ้งเศษอาหารเอาไว้
มดตะนอยจะค่อย...ค่อยเดินตามใบไม้ผุ
ส่วนมดคันไฟจะกรูกันมา หากเรารุกล้ำพื้นที่ของมัน
มดแต่ละเผ่าพันธุ์ มันมีถนนของมันเดิน

ถนนของมดเดิน เป็นถนนที่แตกต่างไปจากถนนที่คนเดิน
มดเดินอย่างเป็นระเบียบเรียบร้อย
มันเดินจากทางหนึ่งตรงไปอีกทาง หากมีมดเดินสวนมา มันทักทายกัน
มดทุกตัวที่เดินบนถนนจะต้องทักทายเช่นนี้
มันแตกต่างไปจากคนที่เดินบนถนนเดียวกัน แต่ไม่ได้ทักคุยกัน ต่างคนก็ต่างจะรีบร้อน ต่างคนต่างเร่งรีบ

คนกลัวจะเสียเวลา แต่มดกลับให้เวลา
เคยคิดบ้างไหมว่า ทำไมมดจึงมีความแตกต่างไปจากคนเช่นนี้
    
เคยมีนักกีฏวิทยาศึกษาสังคมของมดอธิบายว่า
มดเป็นสัตว์ที่มีสังคมสามัคคี
มันรู้จักหน้าที่ และรู้จักการจัดอันดับก่อนหลังและสิ่งนี้ทำให้มดอยู่ร่วมกันอย่างปลอดภัยมีสันติสุข
ซึ่งแตกต่างไปจากคน ที่เดินมาพบกัน ไม่ได้ให้ความสนใจต่อกัน
คนจึงไม่รู้ว่า บนถนนที่คนเดิน มีอันตรายอย่างไรอยู่ข้างหน้า

คนสนใจแต่ตัวเอง ไม่สนใจผู้อื่น
สังคมของคนจึงเป็นสังคมของคนที่เห็นตัวเองสำคัญกว่าคนอื่น

มีฝนตกอย่างหนักเมื่อกลางดึก
ตื่นตอนเช้ามองเห็นท้องร่องปริ่มน้ำ ริมรั้วมองไม่เห็นมดแดงเดินแถวริมกำแพง พื้นบ้านก็ไม่เห็นทางเดินของมดดำหรือมดคันไฟ
มดตะนอย รวมทั้งมดง่าม ก็จะไม่ได้อยู่ตามกองใบไม้เปียก
จากหน้าต่างบ้าน มองเห็นพวกมันลอยเป็นแพอยู่ในลำน้ำ พวกมันได้รับอันตรายจากฝนที่ตกลงมาหนักจนน้ำท่วมสวน
สักระยะหนึ่งพวกมดที่ลอยน้ำกระจัดกระจาย ก็ค่อย...ค่อยเข้ามารวมกันเป็นแพมดขนาดใหญ่

มดไม่ลอยน้ำเพียงลำพังเพียงตัวเดียว
เมื่อมันลอยมารวมกัน มันจะเริ่มพยายามจะขึ้นตลิ่ง จากมดตัวที่อยู่ไกลสุดจะเดินบนตัวเพื่อนที่อยู่ใกล้ฝั่ง
จากตัวหนึ่งที่เดินข้ามเพื่อน ก็จะมีตัวที่สอง...สาม...สี่ไปจนถึงตัวสุดท้ายที่เดินข้ามเพื่อน ที่ยอมทอดกายให้เพื่อนข้าม
จนกระทั่งเพื่อนของมัน ถึงฝั่งริมตลิ่งได้อย่างสิ้นสุดแล้วนั้นล่ะ ตัวหลังสุดท้ายที่เป็นตัวแรก
ที่ให้เพื่อนเดินทาง มันถึงจะปีนตลิ่งขึ้นมา
ฝนตกหนักเมื่อคืน ตื่นขึ้นในตอนเช้าได้เห็นถนนที่มดเดิน
เมื่อมันเดินอย่างปลอดภัย มันก็จะทักทายบอกกัน
แต่เมื่อเดินไม่ได้และตกอยู่ในอันตราย มดก็จะรวมตัวช่วยเหลือกัน
...ในสวนมีความหมายหลากหลายมากกว่าดอกไม้และผลไม้ ถ้าเราจะคิดให้เป็น... 

“สันติ เศวตวิมล”
สวนสันติ ตลาดขวัญ นนทบุรี.