การเเต่งงานนั้นมีเป้าหมายสูงสุดคือการสร้างครอบครัวเเละสร้างทายาทเพื่อดำรงเผ่าพันธุ์ของตนให้ไม่สิ้นสูญ ในไทยการเเต่งงานในปัจจุบันได้มีลักษณะผัวเดียวเมียเดียว เเต่ในอีกมุมโลกอย่างทิเบตได้มีการเเต่งงานแบบภรรยาคนเดียวเเต่หลายสามี เรื่องราวทางวัฒนธรรมการเเต่งงานนี้มีจุดเริ่มต้นอย่างไร เรามีคำตอบ!

ภาพประกอบ: TerraProject Photographers

ทำความรู้จักทิเบต

- เขตปกครองตนเองทิเบต มีพระเป็นผู้นำของเขตปกครองพิเศษนี้ ชนพวกนี้นับถือศาสนาพุทธนิกายวัชรยาน คล้ายกับประเทศภูฏาน ในทิเบตเคยมีคัมภีร์มากมาย พลเมืองนับถือศาสนาอย่างเคร่งครัด ทิเบตตั้งอยู่บนเทือกเขาหิมาลัย เป็นที่ราบสูงที่สูงที่สุดในโลก จนได้รับฉายาว่า หลังคาโลก ทิเบตมีอากาศที่หนาวเย็นมาก เนื่องจากทิเบตอยู่สูงจากระดับน้ำทะเลมาก จึงมีปริมาณออกซิเจนในอากาศเบาบางสภาพอากาศทั่วไปในทิเบตมีอุณหภูมิต่ำและเปลี่ยนแปลงง่าย ประชาชนชาวธิเบตจำนวนมากประกอบอาชีพเกษตรกร เลี้ยงสัตว์ รวมธุรกิจท่องเที่ยวที่กำลังได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ 

ประเพณี Tibetan Polyandry

- ด้วยเหตุผลด้านภูมิประเทศเเละพื้นที่ทำการเกษตรจำกัด ทำให้เกิดการเเต่งงานในรูปแบบ Polyandry หรือการมีสามีหลายคนต่อภรรยาคนเดรยว เนื่องจากอากาศที่หนาวเหน็บเเละภูมิประเทศที่เป้นที่ราบสูง ผู้หญิงหากเเต่งงานกับสามีเพียงคนเดียว อาจมีโอกาสที่จะเป็นม่ายสูง ทารกเองก็เสียชีวิตได้ง่ายเพราะไม่มีคนคอยช่วยดูเเล หากเเต่งงานแบบผัวเดียวเมียเดียว ต้องมีการแบ่งปันพื้นที่ทำกินอีกด้วยทำให้ทรัพยากรที่มีจำกัดจะไม่เพียงพอต่อการเลี้ยงดูเเต่ละครอบครัว การเเต่งงานแบบ Polyandry จึงตอบโจทย์ที่สุด เช่น ภรรยาคนหนึ่งเเต่งงานกับตระกูลหนึ่งที่มีพี่น้องชายสามคน ทั้ง 4 คนอยู่รวมกันเป็นสามีภรรยา เมื่อสามีคนที่ 1 เลี้ยงสัตว์ต้องต้อนสัตว์ขึ้นไปบนเขา สามีคนที่สองคอยดูเเลภรรยาที่ท้องแก่ สามีอีกคนนำผลผลิตจากเนื้อสัตว์เข้าไปขายในตลาด ทารกเองก็จะมีผู้ชายคอยปกป้อง กลับกันหากมีสามีเพียงคนเดียวระหว่างที่สามีขึ้นเขาไปล่าสัตว์ผู้หญิงเเละเด็กเองก็อาจจะได้รับอันตราย อีกทั้งผู้หญิงเองยังมีการตั้งครรภ์ที่จำกัดจึงสามารถคุมกำเนิดได้ดี ดังนั้นการเเต่งงานรูปแบบนี้จึงเป็นลักษณะการปรับตัวเพื่อเอาชีวิตรอดเป็นหลักที่สืบต่อกันมาจนเป็นจารีตประเพณี

โดยมากเจ้าสาวนั้นมักเเต่งงานกับสามีเเละพี่น้องของสามี เพื่ออาศัยอยู่ด้วยกัน พี่ชายจะเเต่งงานก่อนเเล้วจึงค่อยเเต่งน้องชายคนที่เหลือตาม เมื่อเจ้าสาวตั้งครรภ์ สามีจะเเสดงความเป็นพ่ออย่างเท่าเทียมต่างถือกันว่าเป็นลูกของตน เเต่อย่างไรก็ตามการเเต่งงานรูปแบบนี้ไม่ได้จำกัดเพียงในทิเบต เเม้เราอาจไม่คุ้นชินกับการที่ผู้หญิงมีหลายสามีเเต่ยังมีกลุ่มเชื้อชาติอื่นๆ เช่น หมู่เกาะมาร์เคซาส์ ในมหาสมุทรแปซิฟิกมีการครองเรือนในรูปแบบนี้

ความเท่าเทียมของสามีในการเเต่งงานแบบภรรยาเดียวหลายสามี

การใช้ชีวิตร่วมกันของครอบครัว Polyandry ภรรยาจะต้องวางตัวเป็นกลางไม่เอาอกเอาใจสามีคนใดคนนึงจนออกนอกหน้า เพื่อให้สามีรู้สึกเท่าเทียม เเต่ทางปฎิบัติใช่ว่าทุกคนจะสามารถทำได้ ภรรยาบางคนอาจยินยอมมีความสัมพันธ์ทางเพศกับสามีคนใดคนหนึ่งมากเกินไป จนสามีคนอื่นน้อยเนื้อต่ำใจ ในกรณีความสัมพันธ์ไม่ลงตัวจนทำให้ตัดสินใจเเยกทางออกไปมีครอบครัวใหม่ ความสัมพันธ์ Polyandry จะยังดำเนินอยู่จนกว่าสามีคนใดคนหนึ่งพบผู้หญิงคนอื่นเเล้วเเยกไปเป็นครอบครัวใหม่